Η κρίση χωρίζει τα παιδιά από τις οικογένειες

Η κρίση που έχει χτυπήσει τη χώρα μας τα τελευταία έτη έχει γονατίσει τις οικογένειες, οι οποίες δύσκολα καταφέρνουν να αντεπεξέλθουν στις νέες, δύσκολες συνθήκες, σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις δεν μπορούν ούτε καν να προσφέρουν τα απαραίτητα στα παιδιά τους, κάτι που έχει οδηγήσει αρκετά νοικοκυριά στην απόφαση να έρθουν σε επαφή με κοινωφελή ιδρύματα για να αναλάβουν αυτά τη φροντίδα και την επιμέλειά τους, είτε προσωρινά, μέχρι να βρουν κάποια εργασία, είτε και, πολλές φορές, μόνιμα.
Χιλιάδες οικογένειες έχουν επικοινωνήσει με ιδρύματα και ανεξάρτητους οργανισμούς για παροχή συμβουλευτικής, οικονομικής ενίσχυσης, νομικής και ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, ενώ εκατοντάδες είναι τα περιστατικά κατά τα οποία τα παιδιά αλλάζουν στέγη, με τα ιδρύματα να παίζουν πλέον τον ρόλο του κηδεμόνα.
Τα στοιχεία του “Χαμόγελου του Παιδιού” είναι τα πλέον ενδεικτικά, καθώς κατά το 2010 οι κλήσεις που αφορούσαν εξειδικευμένα θέματα παιδιών αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Μεγάλη αύξηση σημείωσαν οι κλήσεις για αιτήσεις φιλοξενίας των παιδιών, όπου από 5.883 το 2009 πήγαν στις 8.503 το 2010, δηλαδή γνώρισαν αύξηση που αγγίζει το 25%. Αύξηση παρουσιάστηκε και στις κλήσεις από οικογένειες με οικονομική δυστοκία ή κοινωνικά προβλήματα. Το 2009 είχαν έρθει σε επικοινωνία με τη γραμμή του "Χαμόγελου του Παιδιού" 5.876 οικογένειες, ποσοστό της τάξεως των 12% των συνολικών κλήσεων, ενώ κατά το περσινό έτος συνολικά επικοινώνησαν 7.618, το 14% των συνολικών κλήσεων. Παράλληλα, μικρή αύξηση παρουσίασαν και τα περιστατικά στήριξης παιδιών με προβλήματα διαβίωσης, με χορήγηση τροφίμων, ρούχων, παιχνιδιών, οικιακών ειδών σε πολλές οικογένειες για την κάλυψη βασικών αναγκών. Το 2009 στηρίχτηκαν σε είδος 974 οικογένειες και 2.474 παιδιά, ενώ το 2010 έφτασαν τις 1.129 οικογένειες και 2.896 παιδιά.
Αν και τα πλήρη στοιχεία για το 2011 δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, εντούτοις αναμένεται να έχουν αυξηθεί τόσο τα αιτήματα φιλοξενίας παιδιών όσο και η χορήγηση βασικών, πρώτων ειδών, καθώς δυστυχώς η τάση παρουσιάζεται συνεχώς αυξητική. Όπως τόνισαν από το Κέντρο Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας στην Αθήνα στην "Αυγή" της Κυριακής, έχουν τριπλασιαστεί τα περιστατικά κατά τα οποία το κέντρο παρέχει βοήθεια στις οικογένειες και στα παιδιά τους. Το "Χαμόγελο του Παιδιού" έχει δημιουργήσει δεκαπέντε σπίτια σε όλη την Ελλάδα για τη φιλοξενία παιδιών, ενώ υπάρχουν και επτά Κέντρα Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας.
Αντιθέτως, μια αχτίδα ελπίδας δίνει το κέντρο βρεφών «Η Μητέρα», το οποίο έχει ως βασικό στόχο να καλύψει την ανάγκη για προστασία κάθε παιδιού που στερείται ομαλού οικογενειακού περιβάλλοντος. Οι εισαγωγές παιδιών παραμένουν στα ίδια επίπεδα κατά τα δύο τελευταία χρόνια. Όπως χαρακτηριστικά είπε στην "Αυγή" της Κυριακής ο διοικητής του κέντρου κ. Δημήτρης Βεζυράκης, «η Ελληνίδα μητέρα δεν θα παρατήσει εύκολα τα παιδιά της εξαιτίας της κρίσης για λόγους καθαρά οικονομικούς, οι λόγοι που θα την οδηγήσουν είναι άλλοι και έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με θέματα υγείας του παιδιού, με το χαμηλό κοινωνικό επίπεδο της οικογένειας, αλλά και με έλλειψη ενημέρωσης».

Φόροι και γραφειοκρατία έχουν γονατίσει τα ορφανοτροφεία
Δύσκολες στιγμές περνάνε και τα ορφανοτροφεία, καθώς οι αυξημένοι φόροι και η γραφειοκρατία τα εμποδίζουν να επιτελέσουν σωστά το έργο τους, τα έσοδα είναι σαφώς μειωμένα, τη στιγμή που οι ανάγκες και οι αιτήσεις φιλοξενίας ολοένα και αυξάνονται. Η κατάσταση στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας και στο Ίδρυμα Εκπαιδευτικής Μέριμνας Νέων Χατζηκώνστα είναι η πλέον ενδεικτική.
«Δεν ξέρουμε τι θα μας ξημερώσει, το μέλλον μάς φοβίζει», ήταν τα λόγια της κ. Νότα Μπούμπαλου, διευθύντριας επικοινωνίας του Χατζηκυριάκειου Ιδρύματος. «Τα μοναδικά έσοδα προέρχονται από το ίδιο το κληροδότημα, δηλαδή από ενοικιάσεις των κτηρίων, δωρεές από ιδιώτες και εταιρείες αλλά και από εκδηλώσεις που διοργανώνουμε. Το μεγαλύτερο κομμάτι των εσόδων οφείλεται στις ενοικιάσεις των κτηρίων του συλλόγου, αλλά από το 2008, που άρχισε να έρχεται ακόμα μεγαλύτερη η φορολογία ακινήτων, άρχισαν να πέφτουν τα ενοίκια και να φεύγουν οι ενοικιαστές δημιουργώντας προβλήματα εσόδων». Οι αιτήσεις έχουν αυξηθεί κατά 10%, αλλά το ίδρυμα έχει περιορισμένο αριθμών θέσεων, 80, καθώς υπάρχει κτηριακό πρόβλημα λόγω του σεισμού. Αυτό έχει οδηγήσει στο να γίνεται προσπάθεια ώστε «τα μεγάλα παιδιά να μετακινούνται σε διαμερίσματα που διαθέτει το ίδρυμα στον Πειραιά, να έχουν έτσι και στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης μια καλύτερη ζωή και συνεπώς να αδειάζουν και τα κρεβάτια μας εδώ για άλλα παιδιά». Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι επιστροφές των παιδιών στο ίδρυμα, μετά τα 18 ή μετά τις σπουδές, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές, καθώς, όπως λέει η κ. Νότα Μπούμπαλου, «υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών, πλέον στα 30-35 με 1-2 παιδιά, που έχουν χάσει δουλειές, έχουν χαθεί σπίτια και γυρίζουν στο ίδρυμα να ζητάνε βοήθεια. Τυπικά και καταστατικά είναι μεγάλα παιδιά, δεν μπορούμε να τα υποστηρίξουμε, αλλά ουσιαστικά είναι παιδιά δικά μας, δεν τα αφήνεις αβοήθητα. Το ίδρυμα έχει φτάσει στο σημείο μέχρι και να κάνει διακανονισμούς με τράπεζες». Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας υποστηρίζει κορίτσια, ηλικίας 6 έως, τυπικά, 18 ετών, με τον συνολικό αριθμό να είναι 105, φιλοξενεί 73 και αποτελεί οικοτροφείο κλειστού τύπου, καθώς τα παιδιά κοιμούνται εκεί.
«Πληρώνουμε το τέλος της ΔΕΗ, πληρώνουμε το σύνολο της εφορίας που έχει να κάνει με νομικά πρόσωπα, τα κληροδοτήματα δεν έχουν εξαιρεθεί από τα φορολογικά μέτρα, δεν παίρνουμε λεφτά από το κράτος, ενώ πλέον οι δωρεές δεν εκπίπτουν από τη φορολογία και γι' αυτό έχουμε λιγοστές», δήλωσε ο κ. Λεωνίδας Δραγουμάνος, Διευθυντής του Ιδρύματος Εκπαιδευτικής Μέριμνας Νέων Χατζηκώνστα, φανερώνοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ιδρύματα. «Έχουμε νοικιασμένα κάποια ακίνητα στο Δημόσιο, το οποίο μας μειώνει κατά 20% τα νοίκια, ενώ μας πληρώνει και όποτε θέλει. Φέτος μας ήρθε έγκριση για αξιοποίηση ακινήτου που είχε γίνει το 2008, το αν ο ενδιαφερόμενος του 2008 συνεχίζεται να ενδιαφέρεται και σήμερα δεν απασχολεί κανέναν. Μόνο για το πετρέλαιο, το μηνιαίο κόστος είναι 20.000 ευρώ». Το ίδρυμα αυτή τη στιγμή έχει 434 παιδιά, αγόρια και κορίτσια, 97 παιδιά εσωτερικά, σχεδόν 300 στο σπίτι τους, με οικονομική ενίσχυση, 24 παιδιά τα οποία είναι στην ολοήμερη φροντίδα, που κοιμούνται σπίτι, πηγαίνουν στο σχολείο και στη συνέχεια τρώνε και διαβάζουν στο ίδρυμα, και 24 απόφοιτους οι οποίοι είτε σπουδάζουν είτε εκπληρώνουν τη στρατιωτική τους θητεία. Από τον Σεπτέμβριο το Ίδρυμα Εκπαιδευτικής Μέριμνας Νέων Χατζηκώνστα έχει αναλάβει και την παιδική προστασία του Ζαννείου, η οποία ήταν έτοιμη να κλείσει. Ενδεικτικός της κρίσης που έχει χτυπήσει και την κοινωνία είναι ο διπλασιασμός των αιτήσεων σε σχέση με το 2010, αιτήσεις οι οποίες με τη σειρά τους ήταν αυξημένες σε σχέση με το 2009.
Τα αιτήματα φιλοξενίας έχουν συνεχή ανοδική τάση, ενώ αύξηση σημειώνει και η παροχή βοήθειας, οικονομικής, ιατροφαρμακευτικής και νομικής, απόρροια της κρίσης που έχει χτυπήσει την κοινωνία, με τα ιδρύματα όμως να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν πλήρως στις αυξημένες απαιτήσεις λόγω της αδυναμίας του κράτους να τα διευκολύνει με ρυθμίσεις, οικονομικές αλλά και γραφειοκρατικές. Μεγάλα χαμένα της υπόθεσης είναι τα ίδια τα παιδιά, τα οποία αναγκάζονται να αποχωριστούν τους γονείς τους, προσωρινά ή και πολλές φορές μόνιμα, κατάσταση η οποία δεν φαίνεται να αλλάζει προς το καλύτερο, αλλά αντιθέτως είναι πολύ πιθανόν να χειροτερέψει. Ο ανήλικος άστεγος πλέον δεν φαντάζει και τόσο μακρινό σενάριο...

ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΑΣΠΑΡΑΚΗΣ