Τη φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων και τη μείωση των
δαπανών στους τομείς καταστολής εισηγείται ο υποψήφιος βουλευτής του
ΣΥΡΙΖΑ (Ά Αθήνας), οικονομολόγος, Γιάννης Μηλιός ως ισοδύναμη και
κοινωνικά πιο ανώδυνη πολιτική για τη δημιουργία πρωτογενών
πλεονασμάτων. Ο ίδιος κάνει λόγο για διεθνή ταξικό πόλεμο, αξιώνει το
δημόσιο κοινωνικό έλεγχο των τραπεζών και στρέφει το «βλέμμα» στα
κινήματα και τις εκλογικές διαδικασίες της υπόλοιπης Ευρώπης.Τίθεται ένα τεράστιο δίλημμα: Με την κοινωνία ή με τις τράπεζες, το μεγάλο κεφάλαιο και τους κερδοσκόπους; Αυτό είναι ένα δίλημμα όχι μόνο ελληνικό αλλά και ευρωπαϊκό. Το συναντάμε στις γαλλικές εκλογές, στις διεθνείς κινητοποιήσεις, στις δυνάμεις της Αριστεράς οι οποίες παντού «παίρνουν τα πάνω τους», στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού με το μεγάλο κίνημα Occupy Wall Street, Οccupy everything. Όσα λέμε εμείς εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, όπως ότι -επιτέλους- υπάρχουν πολύ υψηλά εισοδήματα τα οποία πρέπει να φορολογηθούν, τίθενται στην ημερήσια διάταξη διεθνώς.
Κάτι που προσωπικά συνηθίζω να επισημαίνω είναι δυο απλοί αριθμοί: ζούμε σε μια χώρα η οποία παράγει ετησίως 220 δις ευρώ (υψηλό ποσό το οποίο αφορά σε μια ανεπτυγμένη χώρα) και θα μπορούσαμε πάρα πολύ εύκολα να διασφαλίζουμε έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό της τάξης των 60, 61, 62 δις ευρώ. Αυτή η εξέλιξη θα δημιουργούσε πρωτογενή πλεονάσματα χωρίς να χρειάζεται να πλήττονται συνεχώς οι φτωχοί (με χαράτσια, πρόσθετη φορολογία κλπ). Συνεπώς, σε συνδυασμό με έναν εξορθολογισμό και με τις αναγκαίες περικοπές που πρέπει να εφαρμοστούν στις δημόσιες δαπάνες οι οποίες όμως αφορούν το κράτος της καταστολής (για παράδειγμα τις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες οι οποίες από ένα σημείο και μετά δεν έχουν καμιά χρησιμότητα, διότι πρόκειται για υλικό το οποίο απαξιώνεται πολύ γρήγορα, κλπ), θα μπορούσαμε να αυξήσουμε τις δαπάνες για την Υγεία, την Παιδεία και την κοινωνική προστασία.
Να στηρίξουμε το μισθό και την επιδότηση των ανέργων, να καταργήσουμε την ενοικίαση εργαζομένων και άλλες ακραίες μορφές εκμετάλλευσης και σε τελική ανάλυση διάλυσης της ζωής των εργαζομένων μέσα από την αφαίρεση της ικανότητάς τους να διαπραγματευτούν. Να μεταβούμε σε μια διαφορετική κοινωνία. Πρέπει να γυρίσουμε σελίδα. Είναι η πρώτη φορά που σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι έχουν αντιληφθεί ότι υπάρχει ένα πραγματικό δίλημμα -και γι’ αυτό το λόγο βλέπουμε ότι δεν «περνούν» τα ψευτοδιλήμματα τα οποία κατά καιρούς μπαίνουν «από τα πάνω», όπως να ξεχάσουμε το οικονομικό πρόβλημα και να μιλήσουμε για την ασφάλεια, για τον μεγάλο κίνδυνο που συνιστούν οι μετανάστες κλπ, όταν το πρόβλημα βρίσκεται αλλού. Και αν αυτό λυθεί, όλα τα υπόλοιπα θα αντιμετωπιστούν με σχετικά εύκολους τρόπους.
Λεφτά υπάρχουν λοιπόν.
Βεβαίως. Ακόμη και ο Μπάφετ, ο μεγάλος αυτός επιχειρηματίας -μεγαλοκαπιταλιστής για να το πούμε με τη γλώσσα της Αριστεράς- ο οποίος περίπου το 2007 είχε γράψει την περίφημη φράση: ‘Διεξάγεται ένας ταξικός πόλεμος. Ευτυχώς, εγώ είμαι με το στρατόπεδο που κερδίζει’, δύο χρόνια μετά είπε: ‘επιτέλους, φορολογήστε με’. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε διαδικασίες αναπαραγωγής της κοινωνίας (δηλαδή της εργασιακής δύναμης, των υποδομών κλπ), αν δεν υπάρξει μία στοιχειωδώς δίκαιη φορολόγηση η οποία θα καταρτίσει περιουσιολόγιο και θα φορολογήσει πολύ μεγάλες περιουσίες και εισοδήματα (κέρδη των μεγάλων εταιρειών κλπ).
Όσον αφορά στο επιχείρημα ότι η υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων περιορίζει την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση;
Πρόκειται για ένα ψευδές επιχείρημα. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών οδηγεί σε συγκέντρωση κεφαλαίου και πλούτου, αλλά δεν αυξάνει τους ρυθμούς ανάπτυξης σε καμία χώρα. Εκτός αυτού, οι χώρες με τους πιο χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές δεν είναι περισσότερο ανεπτυγμένες. Δεν μπορούμε να έχουμε στο μυαλό μας ένα μοντέλο Κίνας -για να το πω έτσι πάρα πολύ απλά- κατά το οποίο χωρίς δικαιώματα, με μισθούς πείνας, με σχεδόν μηδενική φορολογία του κεφαλαίου, θα έχουμε μια κάποια ανάπτυξη.
Υπάρχουν βέβαια και παραδείγματα όπως η Κύπρος, όπου ισχύουν χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές.
Πράγματι, η οποία Κύπρος έχει μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα από τη Γαλλία, που εφαρμόζει υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στις επιχειρήσεις. Σκεφτείτε πως αν οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα ανέρχονταν στο μέσο όρο της ΕΕ τα 10 χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης, δηλαδή την περίοδο 1998-2007, το ελληνικό Δημόσιο θα είχε συλλέξει επιπλέον 95 δις ευρώ. Η χώρα, επομένως, θα έμπαινε στην κρίση με ένα δημόσιο χρέος γύρω στο 80-85% και όχι 110%. Τα αποτελέσματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά. Πρόκειται για μία μετριοπαθή και λογική πολιτική, με στοιχειώδη κοινωνική δικαιοσύνη. Λέμε, λοιπόν, να αντιστραφεί αυτή η αδικία. Να μην πληρώνουν τους έμμεσους φόρους οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, αλλά να πληρώνουν αυτοί που πραγματικά έχουν. Αυτοί που μπορούν να πληρώσουν για μία κοινωνία συνοχής.
Υπάρχει κάποια χώρα η οποία λειτουργεί για εσάς ως πρότυπο σε σχέση με το οικονομικό της μοντέλο;
Δυστυχώς όχι. Διότι τα τελευταία χρόνια επικράτησαν οι πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού που βασίζονται ουσιαστικά σε δύο μεγάλους πυλώνες: την απελευθέρωση των χρηματαγορών (έτσι ώστε αυτές να αποτελέσουν το ρυθμιστικό κανόνα) και την απορύθμιση της εργασίας (κατάργηση δικαιωμάτων κλπ). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν διαβαθμίσεις και διαφορετικές πολιτικές. Κάποιες χώρες το παραέκαναν. Μέσα σε αυτές τις χώρες είναι και η Ελλάδα, όπου οικοδομήθηκε αυτό το κράτος της συναλλαγής και -αν θέλετε- της διαφθοράς, πάνω ακριβώς στη νόμιμη φοροαπαλλαγή για να διαμορφωθεί μία ταξική συμμαχία μεσαίων στρωμάτων με το μεγάλο κεφάλαιο. Υπάρχουν άλλες χώρες, όπως η Ελβετία και κάποιες από τις σκανδιναβικές, οι οποίες τήρησαν περισσότερο κάποιους κανόνες στοιχειώδους κοινωνικής δικαιοσύνης.
Παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένα πρότυπο, τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο κόσμο στον οποίο ανήκουμε. Από την άλλη μεριά, βλέπουμε κυβερνήσεις που προσπαθούν να αντιστρέψουν την πορεία σε χώρες που είναι μεν αρκετά διαφορετικές από τις δικές μας, ωστόσο, όμοιες στη βάση τους με την έννοια ότι είναι καπιταλιστικές (Βενεζουέλα, Βολιβία κλπ). Αυτές οι κυβερνήσεις στηρίζονται στους εργαζόμενους, στην πλειοψηφία, στα κινήματα. Αυτό το πράγμα παρουσιάζει αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον.
Θεωρείτε ότι ο τομέας της Ενέργειας μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση; Γίνεται μεγάλη συζήτηση τελευταία.
Πράγματι. Φοβάμαι ότι θα χρειαζόταν μία σφαιρικότερη προσέγγιση η οποία να μην εστιάζει μόνο στον τομέα της Ενέργειας. Το ζήτημα της τοπικής κοινωνίας και των αναγκών της είναι κρίσιμο. Δηλαδή, αυτό το οποίο πρέπει να αναζητήσουμε τελικά είναι πώς μεταφράζεται στις παρούσες δύσκολες συνθήκες της κρίσης εκείνο το περίφημο σύνθημα του ελληνικού και ευρωπαϊκού κοινωνικού φόρουμ: «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη». Και ο τρόπος είναι να δούμε τις κοινωνικές ανάγκες ως αυτοσκοπό. Όχι ως μέσο που εξυπηρετεί άλλους στόχους.
Δεν μπορεί να ικανοποιούνται, ιδίως σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, οι κοινωνικές ανάγκες υπό την προϋπόθεση ότι θα ικανοποιηθεί ο καταναγκασμός της αύξησης της κερδοφορίας -που συνήθως ονομάζεται ανταγωνιστικότητα. Για παράδειγμα, οι τράπεζες δεν μπορεί να στηρίζονται συνεχώς με τόσο χρήμα από το Δημόσιο και να παραμένουν ιδιωτικές. Όχι για λόγους αρχής, όχι για λόγους ενός είδους κρατισμού, αλλά γιατί πλέον λειτουργούν κατά παραχώρηση από την κοινωνία. Με χρήμα που είναι άλλων, των καταθετών αλλά και των φορολογούμενων. Επομένως, πρέπει να αναπτύξουν τραπεζικές λειτουργίες ειδικού σκοπού που να στηρίζουν την κοινωνία, τον άνεργο, την πρώτη κατοικία, την ανάπτυξη, την μικρή επιχείρηση, το περιβάλλον. Για να επιβληθούν αυτές οι πολιτικές προϋποτίθεται ο δημόσιος κοινωνικός έλεγχος.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τι να περιμένουν οι Έλληνες; Σε τι να εστιάσουν την προσοχή τους;
Να περιμένουν τις αλλαγές και από τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Σε επίπεδο πολιτικών συσχετισμών καταρχήν. Διότι όπως μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει και κάθε χώρα της Ευρώπης και αυτό το δείχνει η ιστορική εμπειρία. Βλέπετε ότι η δυναμική που έχει ο Μελανσόν στη Γαλλία έχει οδηγήσει ακόμη και το σοσιαλιστικό κόμμα -το οποίο όπως και στην Ελλάδα εντασσόταν μέχρι πρόσφατα στις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού- να μιλάει για φορολόγηση με της τάξης του 75% και πάνω των πολύ μεγάλων κερδών, του συσσωρευμένου πλούτου (αναδιανομή κλπ). Επομένως, σε όλη την Ευρώπη μπορεί να αναπτυχθεί ένα κλίμα που θα αντιστρέψει την πορεία η οποία μας έφερε μέχρι εδώ. Γιατί, αν συνεχιστεί, αυτή η πορεία θα οδηγήσει στην καταστροφή και της ίδιας της Ευρώπης. Να το πω λίγο σχηματικά: Για να συνεχίσει να υπάρχει η Ευρώπη, πρέπει να ξαναγίνει κοινωνική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου